در کشور ما در سالیان اخیر به منظور تعیین صلاحیت کاری پیمانکاران فعال در حوزه های مختلف ، مفهوم و قانونی به نام ” اخذ رتبه یا گرید” مطرح شده است و قانونگذار برای حمایت از این قانون و تشویق پیمانکاران به اخذ رتبه یا گرید ، اقدام به اختصاص امتیازهایی ویژه برای پیمانکاران دارای رتبه و به موازات آن محرومیت هایی برای پیمانکاران فاقد رتبه نموده است.
مهم ترین محرومیتی که متوجه پیمانکاران فاقد رتبه می باشد ، عدم امکان ثبت شرکت در مناقصات دولتی و غیر دولتی می باشد.
به همین منظور پیمانکاران حقیقی و حقوقی در جهت کسب امتیاز بهتر و بالطبع ، رتبه یا گرید بهتر رقابت شدیدی را انجام می دهند.
در این مقاله تلاش بر این می باشد که ؛ شما را با چگونگی کسب این امتیاز ها و شاخص های مورد اهمیت آشنا نماییم.
- اولین شاخصی که در جهت کسب امتیاز برای رتبه بندی مورد توجه می باشد ؛ شاخص ضمانت کیفیت می باشد.
طبق قوانین ، حداکثر امتیاز تعیین شده در قالب این شاخص 20 امتیاز می باشد.
پیمانکاران محترم در جهت کسب تعیین صلاحیت کاری پیمانکاران میبایست ، مواردی همچون ؛ کنترل کیفیت مصالح مورد استفاده ، رعایت قواعد نظام مهندسی و به طور کلی مواردی که سبب انجام پروژه به نحو ایده آل می شود را مورد نظر داشته باشند.
موارد دیگری همچون ؛ اخذ گواهی نامه های ایزو ، دریافت تقدیر نامه های تشویقی از جانب کارفرمایان و دستگاه های اجرایی و موارد از این دست نیز، نقش اساسی در کسب حداکثر امتیاز را دارند.
- دومین شاخص مورد اهمیت در امر رتبه بندی ، ظرفیت مالی و به طور کلی قدرت مالی پیمانکار می باشد.
بدیهی می باشد که ؛ در صورت توان مالی و پشتوانه اقتصادی بالاتر یک پیمانکار، امتیاز بالاتری در دسترس آن پیمانکار می باشد.
بازه امتیاز مطرح در این شاخص ، 100 امتیاز در نظر گرفته شده است که بر حسب توان مالی پیمانکاران به تناسب به آن ها اختصاص داده می شود.
- سومین شاخص که از اهمیت ویژه ای در اخذ رتبه یا گرید برخوردار است ، شاخص مربوط به سوابق مدیریتی و کاری پیمانکاران می باشد.
بالطبع تجارب و سابقه اجرایی هر پیمانکار، ویترین توانمندی او می باشد و به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
توجه داشته باشید که؛ به موازات این که سابقه خوب و قابل دفاع که سبب اختصاص امتیاز مثبت به پیمانکاران می شود ، جریمه ها و توبیخ های مرتبط به پروژه های قبلی پیمانکار ، سبب کسر و کاهش امتیاز پیمانکار می شود.
از این رو توصیه تیم مانا ثبت ، همواره به اهمیت دادن در اجرای پروژه های فعال می باشد.
توجه داشته باشید که ؛ بنا به سوابق کاری 5 ساله پیمانکار در رشته کاری مربوطه 2 امتیاز و سوابق کاری در رشته ای فرعی 1 امتیاز به پیمانکار تعلق می گیرد.
نکته : در جهت ارزشمندی توانایی پیمانکار، در اتمام پروژه به روش طرح و ساخت قانونگذار اقدام به اختصاص 10 امتیاز به این دست از پیمانکاران نموده است.
- شاخص چهارم مورد اهمیت ، به کارگیری نیروی متخصص و مجرب می باشد.
طبعا استفاده از نیروهای متخصص و تحصیل کرده در رشته های مورد نظر سبب افزایش کیفیت انجام پروژه می گردد.
به همین منظور قانونگذار، رشته تحصیلی و سابقه کاری پنج ساله ، پنج تن از پرسنل پیمانکار حقیقی و حقوقی مورد نظر را مورد ارزیابی و بررسی قرار می دهد و به ازای هر یک از این 5 نفر اقدام به اختصاص 5 امتیاز نموده است که در مجموع شامل حداکثر 25 امتیاز می شود.
- دیگر شاخصه مورد اهمیت در خصوص اخذ رتبه یا گرید ، بحث سوابق فعالیتی مرتبط به نوآوری ، نبوغ پیمانکار و سوابق پژوهشی می باشد.
بر همین اساس ، اختراعات ، نوآوری ها و مقالات پژوهشی در محافل علمی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
توجه داشته باشید که ؛ انتشار مقالات تخصصی در مجلات و همایش های علمی شامل 20 امتیاز ، ثبت اختراع و نوآوری شامل 20 امتیاز و اختصاص واحد و مرکز تحقیقاتی و پژوهشی توسط پیمانکار منجر به کسب 10 امنتیاز می گردد.
- آخرین شاخص حائز اهمیت در مبحث کسب امتیاز برای رتبه بندی، موضوع تجهیزات و امکانات تحت اختیار پیمانکاران می باشد.
همانطور که می دانید ، کلیه ماشین آلات و دستگاه های مرتبط به کار پیمانکاران و تکنولوژی های کامپیوتری و … سبب بهبود کیفیت و افزایش راندمان کاری می شود که به همین منظور قانون گذار اقدام به تعیین امتیاز هایی برای این مهم نموده است.
کلیه این شاخص ها بر اساس اسناد و مدارک و توسط کارشناسان دستگاه صادر کننده رتبه یا گرید مورد ارزیابی و بررسی قرار می گردد.
البته ، فراموش نکنید که تمامی شاخص های مطرح شده دارای جزئیات بیشتری می باشند که پیمانکاران محترم میبایست مورد توجه قرار دهند.
لذا در صورت هر گونه سوال و ابهامی در خصوص موضوع رتبه بندی و سازوکار امتیازبندی این موضوع و تعیین صلاحیت کاری پیمانکاران شما می توانید از مشاوره های رایگان تیم کارشناسی مانا ثبت برخوردار گردید.
موضوعی که باید متذکر شویم این می باشد که بر اساس قوانین ، این شاخص ها برای تشخصیص صلاحیت پیمانکارانی می باشد که خواهان برخورداری از امتیازهای دولتی مثل شرکت در مناقصات و اخذ وام می باشند و یا این که برای اجرای پروژه در یک کشور خارجی قصد اخذ وام های دولتی را دارند ، ولی این موضوع نافی عدم اهمیت شاخص رتبه یا گرید برای کارفرمایان خصوصی و غیر دولتی نیست.
در راستای همین موضوع و شفافیت موضوع برای دستگاه های ذی ربط ، کارفرمایان و پیمانکاران در تاریخ 14/12/1381 هیئت محترم وزیران بنا به پیشنهاد کتبی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و با استناد قانونی بر قانون برنامه و بودجه آیین نامه طبقه بندی و ارزیابی صلاحیت پیمانکاران را مورد تصویب قرار داد و به منظور اصلاح نقاط ضعف این مصوبه اصلاحه هایی را در قالب بخش نامه به دستگاه های ذی ربط ابلاغ نموده است که مهم ترین آن ها را می توان ، اصلاحیه شماره 130439/94 در تاریخ 24 /06 /94 قلمداد نمود.
طبق این آیین نامه ها ، هر نوع از پیمانکاران با پایه های 5 گانه میبایست برای اخذ رتبه یا گرید (پایه) مورد نظر شرایط و قواعد تعیین شده را فراهم نمایند.
بد نیست اشاره ای مختصر به برخی از شرایط عمومی احراز صلاحیت پیمانکاران محترم داشته باشیم :
- نداشتن ممنوعیت های قید شده در اصول 49 و 141 قانون اساسی.
- نداشتن ممنوعیت متوجه وزا ، نمایندگان مجلس و مدیران دولتی (کارکنان دولتی) در خصوص شرکت در معاملات دولتی.
- عدم برخورداری از محکومیت های مرتبط به امور پیمانکاری.
- برخورداری از ملاک های مورد نظر در جهت اخذ رتبه یا گرید.
شرایط اختصاصی در جهت احراز صلاحیت و اخذ رتبه یا گرید برای پیمانکاران به شرح ذیل می باشد :
- ظرفیت کاری و ریالی پیمانکاران بر اساس پایه اخذ شده تعیین می گردد.( دارای جداول و فرمول های خاصی است که در مقالات قبلی تیم پژوهشی مانا ثبت به آن اشاره شده است.)
- مرجع صادرکننده پایه 3، 4 ، 5 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می باشد و صدور پایه 1 و 2 توسط معاونت راهبردی ریاست جمهوری صورت می پذیرد.
- در آبان ماه هر سال فهرست پیمانکاران حائز صلاحیت به همراه اطلاعات مربوطه مثل ؛ گواهینامه ، امتیازات ، ظرفیت ریالی و کاری ، پایه و رشته کاری منتشر می شود.
- نکته ی مهم در خصوص اخذ صلاحیت کاری و اخذ رتبه یا گرید این می باشد که ؛ در صورت هر گونه سند سازی ، جعل و تقلب در جهت فریب مرجع صادر کننده رتبه یا گرید ، ضمن محرومیت سه ساله افراد خاطی از درخواست اخذ رتبه ، اقدامات قضایی نیز علیه افراد خاطی صورت می پذیرد.
- اعتبار این گواهی نامه ها 4 سال می باشد و تمدید آن بر اساس قواعد صورت می پذیرد.
مدیریت مؤسسه حقوقی مانا ثبت با اطلاع از اهمیت موضوع اخذ رتبه یا گرید ، اقدام به تشکیل کارگروه هایی ویژه ای در خصوص اخذ رتبه یا گرید برای پیمانکاران ، انبوه سازان ، مشاوران ، شرکت های EPC و… نموده است.
لذا خواهشمندم در صورت نیاز به اطلاعات و اخذ رتبه یا گرید از کارشناسان موسسه مانا ثبت استفاده نمایید.
